نكات مهم و قابل توجه در تغذيه كودك در سال دوم زندگي

برعكس سال اول كه توصيه مي شد تغذيه با شيرمادر مقدم بر غذاي كمكي باشد در سال دوم با توجه به اهميت بيشتر غذاهاي جامد توصيه مي شود كه حتي المقدور شير مادر بعد از غذا داده شود.

دفعات تغذيه كودك ( به غير از شيرمادر)‌ هنور 5 تا 6 بار در روز است.

بين 1 تا 5/1 سالگي زمان انتقال تغذيه كودك از غذاهاي كمكي به غذاهاي سفره خانواده است.

توصيه مي شود تا 18 ماهگي بسته به تحمل كودك و به تدريج غذاهاي سال اول زندگي به سفره خانواده تبديل شود لذا هفته اي 2 تا 3 بار از همان غذاهاي كم حجم، مقوي و پر انرژي سال اول زندگي مانند سوپ گوشت و سبزيجات مخلوط با كمي آرد و شير و شكر و يا كته نرم كه با آب گوشت پخته شده است براي او تهيه شود.

نياز به كلسيم و پروتئين عمدتاً از طريق شير مادر و ماست پاستوريزه اي كه در روز مي خورد تامين مي شود.

سفيده تخم مرغ را مي توان همانطور كه در مورد زرده آن شروع شده بود يعني كم كم و بصورت كاملاً پخته و سفت از مقدار كم شروع كرد و بتدريج به يك سفيده كامل رساند بدين ترتيب كودك مي تواند يكروز در ميان يك تخم مرغ كامل بصورت نيمرو، املت يا آبپز بخورد اما هر روز هم مي تواند از سفيده تخم مرغ استفاده نمايد.

از گروه چربي و شيريني ها نيز بايد استفاده نمود. استفاده كردن از اين گروه به صورت غني كردن غذاي كودك با روغن نباتي يا كره تا حدي كه جاي موادغذايي ديگررا نگيرد و سبب كاهش اشتهاي او نشود و استفاده از مواد نشاسته اي بصورت نان، برنج، ماكاروني و سيب زميني است تا انرژي مورد نياز كودك را فراهم نمايد.

حبوبات غني از مواد پروتئيني و املاح هستند كه معمولاً از اواخر سال اول زندگي به رژيم غذايي كودك اضافه مي شوند . در سال دوم نيز بتدريج بر تنوع آن افزوده و بصورت كاملاً پخته شده ( بعد از خيس كردن و جدا كردن پوست آن) همراه با سيب زميني و روغن زيتون مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

اگر شروع غذا يكباره و بصورت آنچه كه درسفره خانواده است به كودك داده شود، پذيرش و هضم آن براي او مشكل مي شود. لذا در ابتدا بايد تغييراتي در آن داد مثلاً:

در سفره خانواده اگر برنج (پلو) بصورت كته يا كاملاً نرم شده نيست مي توان آنرا با پشت قاشق وكمي آب خورش، نرم و له نمود يا اگر خوراك سيب زميني و گوشت و وجود دارد كمي نان را در آب خوراك نرم كرده همراه با گوشت و سيب زميني كه با پشت قاشق له و نرم شده است به كودك داد.

همانطور كه گفته شد هنوز هم معده كودك كوچك است و نبايد آنرا با آب يا آب ميوه و يا خود ميوه پر كرد.

آب ميوه در حجم كم به عنوان يك نوشيدني خنك از ميوه هاي تازه يا از شربتهاي خانگي مانند شربت آبليمو ( با ليمو ترش تازه)‌و....  

بعد از بازي و تقلاي كودك در يك روز گرم براي او بسيار مطبوع و لذت بخش است.

مصرف ميوه هاي مختلف ، دو تا سه بار در روز به مقدار توصيه شده در صفحات بعد، هم بخشي از نيازهاي كودك به ويتامين هاي A  و C  را تامين مي كند و هم به علت داشتن فيبر كار دستگاه گوارش او را تسهيل مي نمايد.

دادن غذاهاي خيلي شيرين و يا نوشيدني در حجم زياد در فاصله دو وعده غذا معمولاً سبب كاهش اشتها شده و ممكن است كودك را از خوردن غذاي اصلي باز دارد.

در برنامه غذايي كودك يك تا دو ساله تنقلاتي مانند پفك، چيپس، شكلات و نوشابه جايي نداشته و در صورتيكه فعاليت كودك زياد باشد ، استفاده از ميان وعده هاي انرژي زا مانند: خرما، كشمش، مربا، كمپوت، ژله، بيسكويت ، بستني پاستوريزه، بادام و پسته بو نداده، ( ولي ريز و پودر شده مخلوط با ماست) به شرطي كه جاي وعده اصلي غذا را نگيرد مفيد است.

كودكان يك تا دو ساله هنوز هم در معرض خطر خفگي هستند و موادي مانند تكه هاي سوسيس، دانه انگور ،‌سبزيهاي خام، فندق ، بادام ، ذرت بوداده، آب نبات و غيره نبايد در دسترسشان باشد. همچنين وقتي دراز كشيده اند و يا در حال دويدن هستند نبايد به آنان غذا داد.

ميوه هاي آلرژي زا مانند كيوي، خربزه و نيز موادي كه هضم آنها مشكل است مثل پوست حبوبات هننوز هم در برنامه غذايي كودك جايي ندارند.

در طول سال دوم زندگي ،‌مصرف قطره ويتامين هاي آ و د يا مولتي ويتامين و قطره آهن به همان مقدار قبلي بايد ادامه داشته باشد و اين مطلب كه آهن موجب سياهي دندانها مي شود نبايد مانع مصرف آن شود بلكه بايد قطره را در عقب دهان كودك ريخت و متعاقب آن به كودك آب يا يك تا چند قاشق مرباخوري آب ميوه داد و يا دندان ها را مسواك زد.